Via een draadloze sensor, verwerkt in een slimme pleister op de borst, kunnen verpleegkundigen COVID-patiënten in het ziekenhuis op afstand in de gaten houden met een systeem dat hartslag en ademfrequentie weergeeft. Dankzij de pleister kan de patiënt zich vrij bewegen. In samenwerking met Philips is het UMC Utrecht gestart met de implementatie van deze continue monitoring op de verpleegafdeling.

“Het ziekteverloop bij corona is behoorlijk grillig. Bij de controles aan bed in het ziekenhuis lijkt het zuurstofgehalte in het bloed van de patiënt, de saturatie, goed en is de patiënt niet benauwd. Kort daarna drukt de patiënt op de alarmbel, meet de verpleegkundige opnieuw en dan zien we dat de zuurstof opeens heel laag is.”, vertelt technisch geneeskundige Martine Breteler. “Soms kunnen verpleegkundigen daardoor niet varen op hun klinische blik. Dit maakt dat continue monitoring heel relevant is.”

Nu is de tijd rijp

Toen de coronacrisis vijf weken geleden uitbrak en de behoefte aan ondersteuning bij verpleegkundigen groot, vielen veel dingen samen. Al vier jaar doet Martine promotieonderzoek in het UMC Utrecht naar continue monitoring op afstand. De toegevoegde waarde van die monitoring op afstand is al aangetoond, maar praktijkervaring op grote schaal ontbreekt. “Nu is de tijd rijp om continue monitoring op de verpleegafdelingen te implementeren.”, wisten Martine en haar collega’s meteen. Ze zette haar onderzoek tijdelijk stil om als projectleider continue monitoring in deze tijd van crisis echt te implementeren in de dagelijkse praktijk.

Slimme pleister en speciale dashboards

Om op afstand ook het zuurstofgehalte in het bloed te kunnen monitoren, wordt naast een draadloze sensor, in de vorm van een slimme pleister op de borst, ook een saturatiemeter ingezet voor het continu registreren van de zuurstof. De sensor en saturatiemeter sturen de gegevens via de WiFi vervolgens naar een systeem van Philips, dat bestaat uit speciale dashboards. Die dashboards kunnen op afstand via de computer uitgelezen worden. “Het feit dat we nu vitale data draadloos kunnen registreren en doorsturen naar het dashboard om zo op afstand te monitoren is heel innovatief.” In het kader van veiligheid, minder besmettingsrisico, en schaarste van beschermingsmiddelen is dit een belangrijke ontwikkeling. En nog een voordeel van draadloze monitoring: de patiënt is met slechts een pleister op de borst mobiel en kan zich dus vrij bewegen.

Studenten in de controlekamer

De bloedwaardes van de coronapatiënt komen via de monitor elke minuut binnen in de speciaal hiervoor ingerichte monitoringkamer. Daar heeft een vrijwilligersteam van Utrechtse coassistenten en studenten technische geneeskunde toegang tot het digitale dashboard van het Philips-systeem. Zij monitoren vierentwintig uur per dag de waarden van patiënten en geven verpleegkundigen een seintje als de patiënt verslechtert.

Omdat de verpleegkundigen zwaar belast zijn met de zorg voor coronapatiënten en het implementeren van dit nieuwe systeem in hele korte tijd moet gebeuren, koos het projectteam voor de inzet van studenten. “Voor hen een mooie kans om de implementatie vorm te geven en om een vrijwillige bijdrage te leveren, nu hun studie stil ligt. Veel verpleegkundigen zijn nu al zo enthousiast, we verwachten dat ze straks zelf in staat zijn om dit systeem over te nemen.”

Veilig gevoel

“Een risico is dat je alles op afstand kan zien, en daardoor niet meer de kamer ingaat. Dat is absoluut niet wat we willen. Verpleegkundigen moeten altijd langs de patiënt om controles te kunnen doen en met hun klinische blik te beoordelen hoe het met de patiënt gaat. Misschien dus wat minder bezoekjes aan patiënt, maar we vervangen nooit de reguliere zorg aan de patiënt.”, zegt Martine. “Bovendien geeft dit systeem patiënten een veilig gevoel. Ondanks dat ze alleen in isolatie liggen, weten ze dat hun waardes continue op afstand in de gaten worden gehouden. Dat is van grote betekenis.”

Van ziekenhuis naar thuismonitoring?

Martine hoopt dat er straks een moment komt waarop het studententeam niet meer nodig is en de verpleegkundigen het monitoren op afstand zelf kunnen. “En daarna wellicht, als de coronacrisis voorbij is, dat we het ook op andere afdelingen kunnen implementeren, bijvoorbeeld de chirurgische afdeling.”, sluit ze af. “Zelf hoop ik begin volgend jaar te promoveren. In het verlengde hiervan gaan we samen met huisartsen onderzoeken of ook thuismonitoring van COVID-patiënten haalbaar is. Velen willen dolgraag naar huis, hun familie weer zien. Met thuismonitoring kan dat misschien sneller. We verwachten dat mensen thuis sneller opknappen in vergelijking tot de afgesloten ziekenhuiskamer en dat dit een bijkomend positief effect heeft op hun psychosociaal welbevinden.”

Bekijk de video over slimme monitoring 'op afstand voor covid19-afdelingen'